Leczenie trądziku- materiał informacyjny IZOTRETYNOINA

MATERIAŁ ZAWARTY NA STRONIE MA CHARAKTER INFORMACYJNO-EDUKACYJNY.

Trądzik

Problem, który masz jest bardzo częsty. Według aktualnych statystyk, trądzik dotyczy ponad 80% młodych ludzi.

Skąd on się bierze?

Zmiany na skórze, które powstają w trądziku, wynikają z zaburzeń
w jej pracy:
• nadmiernej produkcji łoju przez gruczoły łojowe
• i nadmiernego rogowacenia naskórka, który, zamiast się
złuszczać, zatyka ujścia tych gruczołów.
Te zaburzenia, które ujawniają się podczas dojrzewania, prowadzą
do powstawania
• tzw. zaskórników.
Dla bakterii, zaskórniki są lepszym środowiskiem niż zdrowa skóra.
Szybko odkrywają to, żyjące zawsze na jej powierzchni, bakterie
Propionibacterium acnes. Dlatego przenoszą się one do ich wnętrza,
tam się rozmnażają i rozkładają łój, co przy łojotoku skutkuje
uwalnianiem dużych ilości kwasów tłuszczowych. Te zaś:
• drażnią skórę
• i wywołują zapalenie.
W efekcie, zaskórniki przekształcają się w zmiany zapalne:
• grudki lub krosty,
• a nawet, położone głęboko w skórze, guzki i torbiele.

Co sprzyja trądzikowi?

Z obserwacji wynika, że objawy trądziku mogą się nasilać pod
wpływem:
• zmęczenia i stresu
• oraz pokarmów o wysokim indeksie glikemicznym.
Wiadomo także, że chorobie tej sprzyja
• niewłaściwa higiena i pielęgnacja skóry,
czyli taka, która:
• nie oczyszcza jej z nadmiaru łoju,
• lub ją podrażnia.
Nie oznacza to jednak, że trądzik jest chorobą z braku higieny lub
bakteryjną chorobą zakaźną.

Jak działa izotretynoina?

Izotretynoina jest pochodną witaminy A. Odgrywa ona ważną rolę
w leczeniu trądziku, ponieważ:
• ogranicza produkcję łoju,
• zmniejsza rogowacenie naskórka,
• ogranicza rozwój bakterii Propionibacterium acnes
• i działa przeciwzapalnie.
W ten sposób
• hamuje wszystkie mechanizmy powstawania trądziku,
co czyni ją skuteczną bronią w walce z tą chorobą.
Ale…
Działa ona również niekorzystnie. Dlatego można ją stosować
• TYLKO jeśli zawiodą inne leki, w tym antybiotyki,
• TYLKO pod okiem doświadczonego dermatologa,
• TYLKO z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności,
• TYLKO u osób, które dojrzały płciowo i ukończyły 12 lat.
Co więcej…
• TYLKO wtedy, gdy nie ma do tego przeciwwskazań ze strony
pacjenta.
Izotretynoiny nie wolno bowiem stosować:
• w chorobach wątroby,
• przy bardzo wysokim stężeniu lipidów we krwi (cholesterolu,
trójglicerydów),
• przy bardzo wysokim stężeniu witaminy A w organizmie,
• przy uczuleniu na izotretynoinę lub inne składniki leku,
• podczas terapii niektórymi antybiotykami (tetracyklinami),
• w ciąży
• i w okresie karmienia piersią (lek przenika do mleka i może być
groźny dla dziecka).

A kobiety są pod lupą!

Leczenie izotretynoiną kobiet w wieku rozrodczym wymaga
szczególnej ostrożności, ponieważ ten lek:
• może uszkodzić płód
• i stwarza ryzyko poronienia.
Dziś już wiadomo, że przyjmowanie izotretynoiny w ciąży może
wywołać u dziecka m.in.:
• ciężkie wady wrodzone ośrodkowego układu nerwowego,
• wady serca i dużych naczyń krwionośnych,
• niedorozwój grasicy i przytarczyc.
Dlatego leczenie kobiet w wieku rozrodczym jest możliwe
• TYLKO po wykluczeniu ciąży, w oparciu o ujemny wynik testu
ciążowego
• i TYLKO po pisemnym potwierdzeniu przez pacjentkę, że zna
wpływ tego leku na płód
i akceptuje rygory, jakim podlega jego stosowanie.

Rygory terapii u kobiet

Stosowanie izotretynoiny u kobiet w wieku rozrodczym wymaga:
• stosowania antykoncepcji,
• regularnego powtarzania testów ciążowych (raz w miesiącu
podczas leczenia i miesiąc po jego zakończeniu),
• regularnych wizyt kontrolnych u lekarza (co miesiąc podczas
leczenia i miesiąc po jego zakończeniu).
By zapewnić regularność wizyt kontrolnych, lekarz jednorazowo
przepisuje lek tylko na miesiąc.

Antykoncepcja

Antykoncepcja podczas przyjmowania izotretynoiny obowiązuje
wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, również te, które:
• nie miesiączkują
• lub nie współżyją seksualnie.
Antykoncepcję należy stosować:
• przez miesiąc przed rozpoczęciem terapii,
• podczas terapii
• i przez miesiąc po jej zakończeniu,
najlepiej przy użyciu:
• jednej bardzo skutecznej metody (takiej jak wkładka
domaciczna lub implant antykoncepcyjny)
lub
• dwóch skutecznych metod antykoncepcji, które mają różne
sposoby działania (np. doustny środek antykoncepcyjny wraz
z prezerwatywą).
O skuteczności metody mówi
• tzw. index Pearla,
określający ryzyko zajścia w ciążę (odsetek niepowodzeń w grupie
100 kobiet przez rok stosowania danej metody). Im wyższy index
Pearla, tym większe prawdopodobieństwo ciąży.
Metody niewymagające systematyczności

Metody wymagające systematyczności

Metody uzupełniające – barierowe

Testy ciążowe

• Wszystkie testy ciążowe, wykonywane w związku z terapią
izotretynoiną, muszą mieć czułość co najmniej 25 mIU/ml.
• Wynik i datę wykonania każdego testu lekarz potwierdza
własnym podpisem.
• Testy wstępne, przed rozpoczęciem terapii, wykonuje się
pod nadzorem lekarza: w ciągu pierwszych 3 dni cyklu,
a w przypadku nieregularnych miesiączek – po 3 tygodniach
od stosunku bez zabezpieczenia.
• Kolejne testy wykonuje się albo u lekarza, podczas wizyt
kontrolnych, albo w domu,
w ciągu 3 dni przed wizytą.
• W razie wykonania testu w domu, jego wynik należy zabrać na
wizytę kontrolną.
• Obowiązek wykonywania testów ciążowych dotyczy także
pacjentek nieletnich.
Podejrzenie zajścia w ciążę
W razie
• dodatniego wyniku testu ciążowego
• lub opóźniania się miesiączki
należy natychmiast
• przerwać leczenie
• i skontaktować się z lekarzem.
To samo obowiązuje w przypadku odbycia stosunku płciowego bez
zabezpieczenia.

Jak stosować leki zawierające izotretynoinę?

Zawsze ściśle według wskazań lekarza, gdyż:
• są to bardzo silne leki,
• wymagają indywidualnego dawkowania.
Kapsułki należy
• połykać w całości,
• podczas posiłku.
Kapsułki, które pozostaną po kuracji powinno się
• zwrócić do apteki.
Dzielenie się nimi z innymi osobami jest zabronione.

Jak długo trwa leczenie?

Terapia izotretynoiną trwa zwykle
• od 16 do 24 tygodni.
Jest to czas potrzebny do osiągnięcia tzw. dawki skumulowanej
w wysokości
• 120 mg na kg masy ciała – w trądziku na twarzy
• lub 150 mg na kg masy ciała – w trądziku na plecach.
Dawka skumulowana oznacza liczbę miligramów izotretynoiny
przyjętych od początku leczenia, przypadających na 1 kg masy
ciała.
Czas potrzebny do osiągnięcia dawki skumulowanej zależy
zawsze od dawki dobowej – im jest ona większa, tym okres
leczenia krótszy.

Lekarz ustala dawkę leku indywidualnie dla każdego pacjenta,
uwzględniając reakcję na leczenie i nasilenie działań
niepożądanych.
Sporadycznie, objawy trądziku najpierw nasilają się, by dopiero
potem łagodnieć. Na końcowy efekt terapii czeka się nieraz
• do 8 tygodni po jej zakończeniu.

Co jeszcze jest ważne?

Ostrożność przy prowadzeniu pojazdów
• Przyjmowanie izotretynoiny może powodować nagłe pogorszenie
widzenie nocą (które zwykle mija po jego zakończeniu).
Ostrożność przy alergii
• Lek zawiera olej sojowy. Dlatego nie mogą go stosować osoby
uczulone na soję lub orzeszki ziemne.
Ostrożność przy zażywaniu innych leków
• Podczas terapii nie wolno przyjmować niektórych leków.
• Lekarz musi wiedzieć o wszystkich lekach, które pacjent
zażywał niedawno lub zażywa obecnie.
• Konsultacji z lekarzem wymaga nawet przyjęcie ziół lub leku
bez recepty.
Zakaz oddawania krwi
• Podczas przyjmowania izotretynoiny oraz w okresie jednego
miesiąca po zakończeniu leczenia nie wolno oddawać krwi,
ponieważ w przypadku przetoczenia jej kobiecie ciężarnej
mogłoby dojść do wystąpienia wad wrodzonych u płodu.
Czujność wobec działań niepożądanych
• Podczas terapii izotretynoiną mogą przejściowo wystąpić
objawy niepożądane.
• O każdym nowym objawie lub zmianie samopoczucia należy
informować lekarza. Pomoże on zapanować nad problemem.